Мостай Кәримдең «Ай тотолған төндә» трагедияһының театр постановкаһы алтын юбилейын билдәләй

21 мартта күренекле башҡорт шағиры һәм яҙыусы Мостай Кәримдең «Ай тотолған төндә» пьесаһы буйынса спектаклдең тәүге ҡуйылышына 50 йыл тула. Халыҡсан һәм тәрән фәлсәфәүи пьеса ХХ быуаттың икенсе яртыһында Ватан драматургияһының иң яҡшы әҫәрҙәре иҫәбенә инә. Театр йылъяҙмаһы был әҫәр тураһында беҙҙең илебеҙ кеүек, сит ил театрҙары репертуарына ингән бөйөк күренеш һымаҡ дәлилләй.

- Ул драматургтың үҙе кеүек, башҡорт театры, тотош башҡорт мәҙәниәте яҙмышында бөтөнләй үҙенә бер айырым роль уйнаны, шуның менән дүрт тиҫтәнән ашыу дауамында милли сәхнә уға ориентирлаған юғары критерийға әйләнде, — тип яҙған пьеса тураһында үҙенең «Оҫталыҡ үрҙәренә юл» эшендә театр белгесе, профессор Суфия Кусемова.

Башҡорт академия театры «Ай тотолған төндә» трагедияһы ҡуйылышына ҡабат-ҡабат мөрәжәғәт итте. Беренсе тапҡыр пьеса Башҡорт академия драма театры сәхнәһендә режиссер Шәүрә Мортазина тарафынан 1964 йылда ҡуйыла һәм шунда уҡ республиканың мәҙәни тормошонда сағыу ваҡиғаға әйләнә. Ул саҡта спектаклдә төп ролде СССР-ҙың халыҡ артисы Зәйтүнә Бикбулатова башҡара. Уға, яҙыусыға һәм картина тыуҙырыусыға: режиссер Шәүрә Мортазинаға һәм рәссам Ғәлиә Имашеваға Константин Станиславский исемендәге РСФСР-ҙың Дәүләт премияһы бирелә. 1974 йылда спектакль РФ атҡаҙанған сәнғәт эшмәкәре Рифҡәт Исрафилов менән кире ҡайтарыла. Трагедияның үҙ версияһын режиссер сәхнәгә 1992 йылда сығара. Төп ролдәрҙе ул саҡта Гөлли Мөбәрәкова, Таңсулпан Бабичева, Хөрмәтулла Үтәшев, Шәүрә Дилмөхәмәтова, Шамил Рәхмәтуллин, Заһир Вәлитов уйнай.

Хәҙер Мостай Кәрим әҫәренә дүртенсе актерҙар быуыны мөрәжәғәт итә. 2011 йылда яңы аңлатманы сәхнәлә режиссер-ҡуйыусы, БР атҡаҙанған сәнғәт эшмәкәре Айрат Абушахманов бойомға ашыра. Заманса спектаклдә төп ролдәрҙе башҡаралар: БР халыҡ артистары Сара Буранбаева, Алмаз Әмиров, шулай уҡ Урал Әминев, Руслан Хайсаров, Милена Сираева, Лилиә Ғәлинә.

Бөгөн уҙасаҡ сираттағы спектаклде Башҡорт дәүләт академия драма тетры артистары постановканың 50 йыллыҡ юбилейына арнай. Шулай уҡ был ваҡиға сиктәрендә Башҡорт драма театры музейында төрлө йылдарҙа «Ай тотолған төндә» спектаклдәренән фотолар һәм костюмдар күргәҙмәһе ойоштороласаҡ. Күргәҙмә театр сәнғәте өлкәһе белгестәре кеүек, Башҡорт академия театры сәнғәтен ололаусыларға ла ҡыҙыҡлы буласаҡ, тип хәбәр итә ойоштороусылар.